Prawo do opieki medycznej w ramach publicznego systemu ochrony zdrowia przysługuje w Polsce szerokiej kategorii osób, między innymi:
- osoby, za które pracodawca odprowadza składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne (tzw. składki NFZ)
- osoby samozatrudnione, które odprowadzają składki NFZ we własnym zakresie
- osoby bezrobotne w okresie poszukiwania pracy
- osoby trwale niezdolne do pracy
- emeryci i renciści
- uczniowie i studenci
- dzieci do 18 roku życia
- osoby w trakcie trwania procedury uchodźczej/azylowej na podstawie Konwencji Genewskiej – z wyjątkiem leczenia w ramach drogich programów lekowych (takich jak Spinraza)
- osoby objęte ochroną tymczasową na podstawie przepisów Unii Europejskiej
Osoba, za którą odprowadzane są składki, może zgłosić do ubezpieczenia również jej najbliższą rodzinę. Wymaga to złożenia odpowiedniej dyspozycji do Zakładu Ubezpieczeń Zdrowotnych (ZUS) na formularzu ZUS-ZCNA. Od chwili przyjęcia formularza, wszyscy zgłoszeni mają prawo do wszystkich świadczeń publicznej opieki zdrowotnej w Polsce.
WAŻNE: Osoby niebędące obywatelami Unii Europejskiej, a mające miejsce zamieszkania i prawo pobytu na terenie Polski, mogą wykupić tzw. ubezpieczenie dobrowolne NFZ, które działa identycznie jak ubezpieczenie obowiązkowe. Również obejmuje wszystkie procedury medyczne dostępne w powszechnym systemie opieki zdrowotnej dla całej rodziny. Ubezpieczenie to kosztuje ok. 560 zł na miesiąc. Wykupuje się je osobiście w wojewódzkim oddziale Narodowego Funduszu Zdrowia (https://www.nfz.gov.pl/kontakt/oddzialy-nfz/).